Termomodernizacja – czym jest? Doradzamy, jak podejść do termomodernizacji budynku

Termomodernizacja – czym jest? Doradzamy, jak podejść do termomodernizacji budynku

przez Panasonic 27-08-2021


Wybudowanie nowego domu lub remont starego budynku wiąże się obecnie z koniecznością podjęcia niełatwych wyborów – potrzebne jest osiągnięcie złotego środka pomiędzy komfortem a kosztami użytkowania obiektu. W dobie rosnących kosztów energii i jej nośników konieczne staje się stosowanie rozwiązań, które pozwolą w przyszłości na ograniczenie kosztów użytkowania obiektu. Dlatego właśnie tak dużym powodzeniem cieszy się termomodernizacja budynków, która umożliwi osiągnięcie założonych celów, w szczególności obniżenia rachunków. Co kryje się pod pojęciem termomodernizacji? Zarówno na to, jak i inne pytania związane z tematem oszczędzania energii, odpowiemy poniżej.

Czym jest termomodernizacja budynków?

Termomodernizacja budynku to zespół działań mających na celu ograniczenie ilości energii cieplnej, koniecznej do utrzymania w domu komfortowej temperatury oraz do ogrzania lub podgrzania ciepłej wody użytkowej. Zaliczyć tutaj można miedzy innymi ulepszenia skutkujące zmniejszeniem strat energii pierwotnej w sieci ciepłowniczej budynku oraz w użytkowanych źródłach ciepła. Przy okazji termomodernizacji budynku zazwyczaj wymieniane jest także źródło ciepła na bardziej efektywne energetycznie, w szczególności wdrożenie źródeł energii odnawialnej lub wysokosprawnej kogeneracji. Kolejną grupą działań są te związane z likwidacją lub znacznym ograniczeniem strat energii.

Jakie prace obejmuje termomodernizacja budynku?

Dobrze wykonana termomodernizacja obiektu obejmuje szereg elementów. Za podstawę uważa się ocieplenie lub docieplenie budynku obejmujące ściany zewnętrzne, dach lub stropodach, podłogi, a w miarę możliwości także fundamenty budynku oraz całe płyty fundamentowe. Do tego celu wykorzystuje się tradycyjne materiały, takie jak wełna mineralna oraz styropian, jednak inwestorzy coraz chętniej korzystają z nowoczesnych materiałów, takich jak natryskiwane piany poliuretanowe lub płyty styropianu ekstrudowanego. By termomodernizacja budynku miała sens, konieczna jest także wymiana okien fasadowych i dachowych, a ponadto drzwi zewnętrznych oraz bram garażowych na takie o niskim współczynniku przewodzenia ciepła. Warto pomyśleć o tym, by okna były trzy szybowe i zaopatrzone w powłokę utrudniającą przenikanie promieniowania podczerwonego. Z jednej strony ograniczy to straty ciepła w okresie zimowym, z drugiej zmniejszy nagrzewanie domu przez okna w okresie letnim.

Kolejnym krokiem jest optymalizacja istniejących instalacji wewnętrznych, w szczególności modernizacja linii grzejnej oraz wentylacji. W przypadku modernizacji starej instalacji centralnego ogrzewania warto wymienić ją w całości – w szczególności należy usunąć stosowane w przeszłości grube rury stalowe i zamienić je na cieńsze: miedziane lub wykonane z tworzyw sztucznych, a po montażu dodatkowo je zaizolować. Należy też zrezygnować z grzejników żeberkowych na korzyść płytowych oraz zaopatrzyć je w nowoczesne zawory z termostatami. Jeśli przy modernizacji budynku planowana jest wymiana podłóg, trzeba zastanowić się nad ogrzewaniem podłogowym, które pracuje przy niższych temperaturach czynnika grzewczego niż ogrzewanie grzejnikowe, a tym samym nie wymaga podgrzewania wody do wysokich temperatur. By zmodernizowana instalacja C.O. była efektywna, konieczne jest zastosowanie pompy obiegowej, która wymusi obieg ciepłej wody w instalacji.


Zwieńczeniem prac termomodernizacyjnych jest instalacja nowoczesnego źródła ciepła. Przede wszystkim jego wydajność musi zostać dostosowana do wymagań cieplnych budynku po jego termomodernizacji. Dobrze wykonana termomodernizacja pozwala na zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło o kilkadziesiąt procent, dzięki czemu można wymienić mocny piec na oszczędną jednostkę, najlepiej taką, której pracę da się zautomatyzować. Dzięki temu ciepło będzie wytwarzane i dostarczane tylko wtedy, kiedy jest ono potrzebne, a obsługa pieca zostanie ograniczona do minimum. Obecnie odchodzi się od tradycyjnych, zasypowych pieców na paliwa stałe, które niewłaściwie użytkowane stanowią podstawową przyczynę zanieczyszczenia powietrza na terenach zurbanizowanych. Stoi za tym za tym zarówno ekologia, jak i konieczność spełnienia bardzo restrykcyjnych wymagań. I choć węgiel nadal jest jednym z najtańszych nośników ciepła to zdecydowanie warto z niego zrezygnować na rzecz nowoczesnych rozwiązań, wśród których najwyższą efektywnością energetyczną charakteryzują się pompy ciepła, które zapewniają nie tylko wygodę ale też wymierne oszczędności w portfelu. Pompa ciepła jest ponad 80% bardziej efektywna kosztowo niż inne źródła ogrzewania. Zastosowanie tego wydajnego energetycznie urządzenia powoduje, że prąd elektryczny okazuje się jednym z najtańszych sposobów na ogrzanie domu, tańszym nawet od gazu z butli. Urządzenie to pozwala na pobieranie ciepła z powietrza i jego przetransferowanie do domowej instalacji grzewczej. Zainteresowanie pompami ciepła – głównie pompami woda powietrze, jako źródłem ogrzewania, chłodzenia i ogrzewania ciepłej wody użytkowej, dynamicznie rośnie, nie tylko w przypadku budowy nowych domów ale również modernizowanych instalacji. Wystarczy wspomnieć, że tego rodzaju pompy stanowią ponad 90% sprzedaży wszystkich pomp, a sam rynek pomp ciepła od 2017 roku urósł pięciokrotnie. Szacuje się, że 2030 roku w Polsce będzie pracować nawet milion pomp ciepła.

Modele tego typu szczególnie warto zastosować wszędzie tam, gdzie znajdują się podłogowe instalacje centralnego ogrzewania, ponieważ nie potrzebują one wysokich temperatur czynnika grzewczego, dzięki czemu jego podgrzanie nie wymaga dużych ilości energii.

Osoby, którym zależy na jak największych oszczędnościach, powinny zainwestować dodatkowo w panele fotowoltaiczne, które będą wytwarzały energię zasilającą pompę ciepła. W ten sposób, w ciągu dnia dobrze sparowany układ nie będzie wymagał zasilania z sieci energetycznej, bazując wyłącznie na energii słonecznej.

Dofinansowania do wymiany pieców i ulgi na termomodernizację

Ponieważ wymiana pieca oraz dobra termomodernizacja nie są tanie, warto skorzystać z różnego rodzaju programów wsparcia. Wymianę starego pieca na nowoczesne źródła ciepła, takie jak np. pompa ciepła czy kocioł gazowy, olejowy lub na biomasę, można sobie ułatwić dzięki dofinansowaniu oferowanemu w ramach programu Czyste Powietrze. Projekt umożliwia jednocześnie zdobycie dofinansowania do zakupu mikroinstalacji fotowoltaicznej, wentylacji mechanicznej z rekuperatorem, a nawet ocieplenia przegród budowlanych i wymiany stolarki okiennej lub drzwiowej. Z tej możliwości mogą skorzystać przede wszystkim właściciele i współwłaściciele domów jednorodzinnych lub wydzielonych z takich budynków lokali, które mają założoną własną księgę wieczystą. Wysokość dotacji, którą można otrzymać w ramach programu Czyste Powietrze wynosi maksymalnie 37 tysięcy złotych (podwyższony poziom dofinansowania) lub 30 tysięcy (podstawowy poziom dofinansowanie) w przypadku działania obejmującego zakup i instalację mikroinstalacji fotowoltaicznej, przy czym najwyższe kwoty dotacji przewidziano na inwestycje w pompę ciepła. Zasada jest prosta: w im bardziej ekologiczne urządzenie planuje się zainwestować, tym wyższa dotacja.

Innym programem, dającym możliwość uzyskania oszczędności związanych z ogrzewaniem domu jest ulga termomodernizacyjna, która daje opcję odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na poprawę efektywności energetycznej budynku mieszkalnego. Odliczenie to nie może przekroczyć 53 tysięcy złotych na osobę będącą właścicielem lub współwłaścicielem obiektu i odnosi się ono do wszystkich działań związanych z termomodernizacją obiektów należących do tego właściciela. Ważne jednak, że w przypadku ulgi termomodernizacyjnej jest to limit wydatków przypadających na jednego właściciela. Jeżeli budynek ma ich więcej, to każdy z nich ma prawo do odliczenia 53 tysięcy. W praktyce więc, jeśli mąż i żona są współwłaścicielami domu, to razem mogą wydać na jego termomodernizację nawet 106 tysięcy. Wydatki muszą być udokumentowane fakturami. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu na rok podatkowy, w którym dokonano wydatku, a w przypadku, kiedy kwota odliczenia nie znajduje pokrycia w dochodzie lub przychodzie podatnika za ten rok podatkowy, może być ona odliczona w kolejnych latach, jednak nie później niż w ciągu 6 lat. 

Na koniec warto wspomnieć, że Program Czyste Powietrze można łączyć z ulgą termomodernizacyjną i dzięki temu zwiększyć kwotę dotacji!